საერთაშორისო მასშტაბის პროფესორი  ჰომი ბჰაბჰა პოსტკოლონიალიზმის სხვა ძირეულ საკითხებთან ერთად, ღრმად იკვლევს ენის ათვისების საკითხს  მიგრანტების ენობრივი პრაქტიკების ფონზე, მაგალითად   გერმანიის თურქ მიგრანტებში და ასკვნის, რომ „უცხოს“ ენის დაუფლება სრულყოფილად ისევე შეუძლებელია, როგორც სრული ასიმილაცია.

ბჰაბჰა ხედავს, რომ ემიგრანტები  უცხო ენის ხმოვანებას აღიქვამენ და განსაზღვრავენ, როგორც სიჩუმეს, რადგან ენობრივი მეტაფორა  არანაკლებ განასხვავებს სხვადასხვა ეთნოსებს ერთმანეთისაგან, ვიდრე გეოგრაფიული არეალი (Bhabha: 1994, 161-192).  ინდური წამომავლობის ამერიკელ მკვლევარ ქალბატონს, გაიატრი სპივაკს კი მიაჩნია, რომ  სიჩუმესაც კი შეუძლია ახმიანება (Spivak: 1999), ამ უკანასკნელში იგი, ფიგურალურად, დაქვემდებარებულის არანებაყოფლობითი სიჩუმის ზღვარს გულისხმობს, როდესაც სუბალტერნი ანუ დაქვემდებარებული სუბიექტი იმდენადაა დამძიმებული, როგორც სოციალურად, ისე, - მორალურად, რომ არათუ მეტყველებას, ბღავილს იწყებს. ამ ამბოხიდან მხოლოდ ერთი ნაბიჯია სრულ რევოლუციამდე დამქვემდებარებლის წინააღმდეგ.

პოსტკოლონიალიზმში ცნობილია, რომ ყოფილი კოლონიებისათვის ძნელია მყისიერი გათავისუფლება დაქვემდებარებულის (სუბალტერნის) სტერეოტიპული აზროვნებისგან, უარყოფითი წარმოდგენებისაგან საკუთარ თავსა და შესაძლებლობებზე (რადგან დომინანტი მხარე საუკუნეების განმავლობაში ნერგავდა ნაკლოვანების კომპლექსს დაქვემდებარებულში, როგორც აშკარა, ასევე ფარული პოლიტიკური ტექნოლოგიებით). ჰიბრიდიზაციის პროცესი კი დაქვემდებარებულ საზოგადოებაში გვაჩვენებს, თუ როგორ ანადგურებს იგი ადგილობრივ ტრადიციებს.  

პოსტკოლონიალური თეორიით საშუალება გვეძლევა, ნათლად დავინახოთ კოლონიზაციის სასრულობა ამა თუ იმ პოლიტიკურ სიბრტყეზე და დეკოლონიზაციის შესაძლო პერსპექტივებიც კი განვჭვრიტოთ.

კი, მაგრამ როდის დადგა პოსტკოლონიალიზმის ეპოქა? _ თეორიულად, პოსტკოლონიალიზმის ხანა დგება მაშინ, როცა კოლონიზებული ქვეყნის ინტელექტუალური ელიტა  ილაშქრებს მეტროპოლიის წინააღმდეგ. ეს იდეოლოგიური ფორმაცია აიძულებს კოლონიზატორს, მისი სურვილის მიუხედავად, პასუხისმგებლობა ააღებინოს ჩადენილ დანაშაულებებზე და მისცეს მას ისტორიული სამართლიანობის აღდგენის უკანასკნელი შანსი. თუმცა ამავდროულად, 1980-იანი წლების პერიოდიკაში არსებული დისკურსები ავლენენ  „შებრუნებული მზერის“ ფენომენსაც, მისი ფსიქოლოგიურად დამანგრეველ შედეგით _ მიმიკრიით, რაზეც უკვე გვქონდა საუბარი წინარე სტატიებში.

მნიშვნელოვანი საკვლევი საკითხია, იმპერიალისტური სახელმწიფოს „ჰუმანიტარული მისიები“  მცირერიცხოვანი ეთნიკური ჯგუფების წასახალისებლად, მათთვის დამწერლობის სისტემების და ავტონომიების შექმნით _ რაც საქართველოს საბჭოთა რესპუბლიკაში აფხაზი და ოსი მოსახლების მიმართ საბჭოურ-რუსული ცენტრიდან გატარებულ პოლიტიკაშიც გამოიხატა.  პოსტკოლონიური  თეორია ცრუ ჰუმანიზმად აფასებს და აქილიკებს ამ სოციალურ ქცევას. იგი აკონკრეტებს, რომ კოლონიალისტის მთავარი მიზანია გამდიდრება ან, სსრკ-ს შემთხვევაში, ცენტრალიზებული მართვის გაძლიერება პერიფერიის ხარჯზე.

პოსტკოლონიალიზმის თეორიაში განხილული ორიენტალისტური პარადიგმებია:

ა) „ლოგიკური აზროვნების უნარის არარსებობა“,

ბ) დროის შეგრძნების უქონლობა,

გ) მიდრეკილება ტყუილისაკენ,

დ) მოუხელთებელი „საშიშროების“ განცდა.

კოლონიზატორის დისკურსში ზემოთ ჩამოთვლილი „სიმპტომები“ ისევე მიემართება ქართველი ეთნოსის სუბიექტს, როგორც, სხვა შემთხვევაში, ნებისმიერ კარიბელს, ან ალჟირელს, ამდენად, ქართულ პრესაში არსებული მარკერების საშუალებით, ჩვენ დავაკვირდით ექსპლუატირების მახინჯ ფორმებს, რომ გვენახა  რამდენად მოქნილია შემოთავაზებული თეორია საქართველოს კოლონიზაციის საკითხების კვლევისას.

სამწუხაროდ, დაქვემდებარებულის (სუბალტერნის) კომპლესი არ აძლევს საშუალებას „პოსტკოლონიურ“  ქართულ დისკურსს, მკვეთრი ზღვარი დააწესოს ბინარულ ოპოზიციებს „ჩემსა“ და „სხვას“ შორის, რადგან, როგორც იკვეთება,  იგი  ჯერ კიდევ აგრძელებს ფსიქოლოგიურ ტყვეობას სახელმწიფოებრივი გათავისუფლების და  იმპერიალისტური აზროვნების დეკონსტრუქციის შემდეგაც.